vulkanen

In mei 2020 was er het nieuws dat er in Nederland per toeval een 150 miljoen jaar oude vulkaan ontdekt was in de Noordzee: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/05/09/nederland-ontdekt-vulkaan-van-150-miljoen-jaar-oud-in-de-noordze/. Daarbij werd er gezegd dat er in België geen vulkanen zijn. Onjuist, volgens 2 eminente geologen, en op 11 mei 2020 werd het verhaal wat uitgediept: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/05/11/er-zijn-wel-vulkanen-in-belgie-kijk-maar-naar-parijs-roubaix/. Lees daar even verder als je interesse hebt in geologie, want het is best wel boeiend.

Een alinea in het artikel trok vooral mijn aandacht:

Van west naar oost slingert er een brede grillige vulkanische gordel onder ons land, van Diksmuide en Oostende over de taalgrens via Halle naar Hoei, Gembloux en Visé en andere Ardense plekken en Duitsland. Als ons land 4 kilometer groter was, dan hadden we warempel een nog bovengronds zichtbare vulkaan: die van Ormont, 4 kilometer over de Belgisch – Duitse grens. Dat is echt een “groentje” want daterend uit de laatste ijstijd. 

Daaronder stond deze foto:

Met als bijschrift:

De nog zichtbare vulkaanvorm van Ormont

Zuiderhuis

Oh, cool, zo’n herkenbare vorm, dat moet zeker te zien zijn op Google Maps! Ik ga eens zien of ik die vulkaan kan vinden. Volg met mij mee: ga naar https://www.google.com/maps/place/Ormont,+Germany en zet de terreinlaag aan, zodat je de topografie ziet.

In het noordoosten van Ormont lijken de hoogtelijnen iets te vormen dat met een beetje verbeelding heel misschien een vulkaan zou kunnen zijn. Helaas is er in Duitsland geen Google Street View, dus op die manier kan ik het niet bevestigen.

Maar die hoogtelijnen… ik voel dat er iets niet klopt… dat is een zacht glooiend landschap, en er is geen echt duidelijk afgetekende “berg” zoals op de foto op de VRT-site.

Misschien vind ik op de Duitse Wikipedia (https://www.wikiwand.com/de/Ormont) iets over het plaatsje Ormont? Daar staat deze foto:

Euhm, nee, dat landschap komt totaal niet overeen met de foto op de VRT-site.

Ik zoek verder op Google naar Ormont en ik vind iets op mindat.org, een internationale database van mineralen en mijnbouw: https://www.mindat.org/loc-214158.html. Op het kaartje daar staat een mijn genaamd “Goldberg” aangeduid:

En inderdaad, die mijn is ook goed te zien op Google Maps:

Er is trouwens geen goud te vinden in de Goldberg mijn, maar wel augiet, biotiet, diopsied, forsteriet, magnetiet, nefelien en sanidien. Voor de kenners: dat zijn allemaal mineralen die in magma te vinden zijn, dus die mijn ligt inderdaad op een vulkaan.

Maar waar komt de foto van de VRT dan wel vandaan? Bij het zoeken op Google naar “Ormont” had ik die foto ook al zien passeren. Ik heb dan Google Reverse Image Search gebruikt, en ik vond direct de bron op Wikipedia, namelijk het was inderdaad Ormont… in de Vogezen in Frankrijk: https://www.wikiwand.com/fr/Ormont_(montagne)!

Dit staat in de metadata van de Franse foto:

• Genomen op 1 februari 2008 met een Nikon Coolpix S500
• Op 17 februari 2008 geëxporteerd naar JPEG in Adobe Photoshop Elements 2.0
• Op 29 februari 2008 toegevoegd aan Wikipedia door user Ji-Elle als eigen werk, en in public domain domain geplaatst
• Beschrijving: “Robache (Saint-Dié des Vosges, France) au pied du massif de l’Ormont”

Ik kon de exacte locatie van de foto niet vinden, maar als ik op Google Maps 48.3068505N, 6.9732091E neem (Route Forestiere du Paradis, Robache), overschakel naar Street View, en dan pal oostwaarts kijk, dan herken ik de berg, inclusief de antenne op de top. Dat heeft me wel wat meer tijd op Google Maps gekost dan het duurde om deze blogpost te schrijven… 😅

Op Wikipedia zeggen ze nog het volgende over de Ormont in Robache:

Formée au cœur d’un bassin permien, la partie élevée de la montagne est supportée par des alternances de couches de grès et d’argiles.

Dat wil zeggen, afwisselende lagen van zandsteen en klei. Dus zeker geen vulkaan!

De website van tourisme Lorraine bevestigt ook dat het zandsteen is:
https://www.tourisme-lorraine.fr/a-voir-a-faire/visites/sites-naturels/940001913-massif-de-lormont-saint-die-des-vosges

Le massif de l’Ormont est fait de roche gréseuse et culmine jusqu’à 899 m d’altitude.

Oef zeg, mysterie opgelost! Ik heb een mailtje met mijn bevindingen gestuurd naar de VRT nieuwsombudsman, en enkele dagen later kreeg ik antwoord:

Beste heer Vangasse,

Bedankt voor uw mail aan de nieuwsombudsman. U had een opmerking over een foto in onderstaand artikel: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/05/11/er-zijn-wel-vulkanen-in-belgie-kijk-maar-naar-parijs-roubaix/

Ik bracht de redactie daarvan op de hoogte, en de foto werd inmiddels aangepast.

De nieuwsombudsman wil u ook danken voor uw kritische opmerking.
Verder wensen wij u de komende dagen veel warmte, solidariteit en een goede gezondheid.

Met vriendelijke groeten,
Ine Verhulst, medewerker van Tim Pauwels
VRT Nieuwsombudsman

Eind goed, al goed! 😀